دندان قروچه یا براکسیسم؛ بررسی علائم، علل و روش‌های درمان در دندانپزشکی سعادت‌آباد
آیا هنگام خواب صدای ساییده شدن دندان‌هایتان دیگران را اذیت می‌کند؟ ممکن است شما دچار دندان قروچه یا براکسیسم باشید؛ مشکلی که اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند سلامت دندان‌ها و فک شما را به خطر بیندازد. در ادامه این مقاله از کلینیک دندانپزشکی دکتر فاطمه لطفی در سعادت‌آباد، میدان کاج، کوچه علی‌اکبر، پلاک ۳۳ همراه ما باشید تا با این اختلال رایج بیشتر آشنا شوید.
براکسیسم چیست؟
براکسیسم (Bruxism) یا همان دندان‌قروچه، اختلالی است که در آن فرد به‌صورت ناخودآگاه دندان‌های خود را به هم می‌ساید یا روی هم فشار می‌دهد. این اختلال معمولاً در خواب رخ می‌دهد، اما در برخی افراد در بیداری نیز دیده می‌شود. براساس تحقیقات، حدود ۱۰٪ بزرگسالان و ۱۵٪ کودکان با این مشکل مواجه‌اند.
علائم اصلی براکسیسم عبارت‌اند از:
- درد عضلات فک
- سردرد
- شکستگی یا لب‌پریدگی دندان‌ها
- درد در مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)
- مشکلات خواب و خستگی روزانه
انواع دندان قروچه
۱. دندان قروچه بیداری
در این حالت فرد در طول روز و هنگام تمرکز یا استرس، دندان‌های خود را روی هم فشار می‌دهد. این نوع بیشتر به دلایل روانی مانند اضطراب و عصبانیت ایجاد می‌شود و با مدیریت استرس و آموزش تکنیک‌های آرام‌سازی قابل کنترل است.
۲. دندان قروچه در خواب
شایع‌ترین نوع براکسیسم که معمولاً فرد از بروز آن آگاه نیست. فشار شدید در خواب می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی مانند شکستگی دندان، درد فک و حتی اختلال در خواب شود.
علائم دندان قروچه
اگر با موارد زیر مواجه شدید، توصیه می‌شود جهت بررسی بیشتر به دندانپزشکی دکتر فاطمه لطفی در سعادت‌آباد مراجعه کنید:
- سردردهای صبحگاهی
- صدای سایش دندان در خواب
- درد یا گرفتگی فک
- ترک‌خوردگی یا لب‌پر شدن دندان
- حساسیت و لق شدن دندان‌ها
- درد صورت و گوش
چرا دندان قروچه اتفاق می‌افتد؟
دلایل اصلی بروز براکسیسم عبارت‌اند از:
- استرس و اضطراب
- اختلالات خواب
- تماس نادرست دندان‌ها
- مصرف دخانیات، الکل یا مواد محرک
- مصرف برخی داروها (به‌ویژه داروهای ضدافسردگی)
- سابقه خانوادگی
- برخی بیماری‌های عصبی مانند پارکینسون، ADHD و زوال عقل
دندان قروچه در کودکان
براکسیسم در کودکان رایج‌تر است و اغلب به‌دلیل رشد دندان‌های شیری، آلرژی، تحریک دهانی یا اختلالات خواب مانند آپنه انسدادی رخ می‌دهد. این مشکل معمولاً با بزرگ‌تر شدن کودک برطرف می‌شود. در صورت مشاهده هرگونه آسیب یا درد در فک و دندان کودک، حتماً با دکتر فاطمه لطفی مشورت نمایید.
چگونه براکسیسم تشخیص داده می‌شود؟
دندانپزشک با معاینه فیزیکی فک، دندان‌ها و عضلات، و همچنین پرسش در مورد علائم، وضعیت خواب و استرس شما، به تشخیص می‌رسد. در برخی موارد، برای بررسی دقیق‌تر از تصویربرداری یا تست خواب استفاده می‌شود.
روش‌های درمان دندان قروچه در دندانپزشکی سعادت‌آباد
درمان براکسیسم با توجه به شدت علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
۱. درمان دندانپزشکی
- استفاده از نایت‌گارد (محافظ دهانی) برای جلوگیری از ساییده شدن دندان‌ها
- ترمیم یا اصلاح دندان‌ها در صورت آسیب شدید
۲. درمان روان‌شناختی
- مدیریت استرس با کمک مشاور
- تغییر عادات رفتاری تحت نظر دندانپزشک
۳. بیوفیدبک
آموزشی که به کمک دستگاه، کنترل فعالیت عضلات فک را آموزش می‌دهد.
۴. دارودرمانی
شامل داروهای شل‌کننده عضلانی، بوتاکس و داروهای ضد اضطراب
۵. درمان اختلالات زمینه‌ای
اگر براکسیسم ناشی از اختلال خواب یا مصرف دارو باشد، درمان ریشه‌ای توصیه می‌شود.
چگونه از دندان قروچه پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از این اختلال با تغییر سبک زندگی امکان‌پذیر است:
- کاهش استرس روزانه
- خواب منظم و با کیفیت
- ترک سیگار و الکل
- اجتناب از مصرف قهوه و چای در شب
- مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی وضعیت دندان‌ها
نتیجه‌گیری
دندان قروچه، اگرچه یک اختلال شایع است، اما در صورت بی‌توجهی می‌تواند آسیب‌های جدی برای فک و دندان‌ها ایجاد کند. اگر شما یا فرزندتان با علائم این بیماری روبرو هستید، همین حالا برای مشاوره و بررسی دقیق‌تر به کلینیک دندانپزشکی دکتر فاطمه لطفی در سعادت‌آباد، میدان کاج، کوچه علی‌اکبر، پلاک ۳۳ مراجعه کنید و با کمک یک دندانپزشک متخصص، سلامت دهان و دندان خود را حفظ کنید.
